*του Μπάμπη Ζιώγα
Οι εξελίξεις που βιώνουμε την τελευταία περίοδο στο ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων σημαδεύονται από το ανέβασμα των κινητοποιήσεων και άλλων αντιδράσεων ενάντια σε μια σειρά από αποφάσεις για την υλοποίηση βαθιά αντιλαϊκών σχεδιασμών των κυβερνήσεων των αστικών κομμάτων ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ. Σχεδιασμών, των οποίων όχι μόνο οι γενικές κατευθύνσεις αλλά και οι εξειδικευμένοι στόχοι τους συμμορφώνονται κατά γράμμα με αυτούς των αντίστοιχων Οδηγιών της ΕΕ, με κατευθυντήριο θέσπισμα την «Οδηγία Πλαίσιο για τα Απόβλητα» του 2008.
Ειδικότερα, η τελευταία περίοδος της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και η πρώτη της ΝΔ χαρακτηρίζονται από μια κοινή προσπάθεια για τον αντιλαϊκό «εκσυγχρονισμό» της εθνικής νομοθεσίας στον τομέα των αποβλήτων. Τα παραπάνω βρήκαν τελικά την έκφρασή τους στο νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) της ΝΔ τον Αύγουστο του 2020.
Εγχείρημα καθόλου δύσκολο, αν πάρουμε υπόψη την «κληρονομιά» που της άφησε ο ΣΥΡΙΖΑ:
— Προώθησε την κατασκευή μέσω ΣΔΙΤ των ΜΕΑ (Μονάδες Επεξεργασίας σύμμεικτων Αποβλήτων) για το 50% των παραγόμενων αποβλήτων με βασικό προϊόν το καρκινογόνο, κατά την καύση στις τσιμεντοβιομηχανίες, RDF, ανοίγοντας τον δρόμο για την καύση των αποβλήτων γενικότερα.
— Διευκόλυνε παραπέρα τη διείσδυση των ιδιωτών και στη λειτουργία των ΧΥΤΑ.
— Υποκλίθηκε στην ασυλία του κεφαλαίου να ρυπαίνει με την ανεξέλεγκτη διάθεση των επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων του, στερεών και υγρών.
Τα παραπάνω πεπραγμένα του ΣΥΡΙΖΑ αντανακλούν και στην Αττική με επιστέγασμα το αντιλαϊκό ΠΕΣΔΑ – 2016 και εμβληματική επιλογή του: Τη διαιώνιση της καρκινογόνας εστίας όλων των αποβλήτων της Αττικής στον ΧΥΤΑ, και γενικότερα στην ΟΕΔΑ Φυλής καθώς και την ολοκλήρωση του ΧΥΤΑ Γραμματικού, σε επαφή με το παρακείμενο ρέμα, και την απόπειρα έναρξης της δοκιμαστικής λειτουργίας του.
Στις ίδιες αντιλαϊκές ράγες, με το ΕΣΔΑ της ΝΔ:
— Δίνεται χώρος για επενδύσεις και στους μονοπωλιακούς ομίλους των εργοστασίων καύσης.
— Επιταχύνεται η δημιουργία των ΜΕΑ.
— Παραμένει, συνεπώς, ο προσχηματικός χαρακτήρας των ανέφικτων στόχων, που τίθενται και με το νέο ΕΣΔΑ για την ανακύκλωση υλικών με διαλογή στην πηγή.
Από τη συνολική πίτα των 3,7 δισ. ευρώ για τις προβλεπόμενες υποδομές, τις προμήθειες εξοπλισμού και την αμοιβή των «Τεχνικών Συμβούλων», το τεράστιο κομμάτι θα πάει και πάλι, όπως επί ΣΥΡΙΖΑ, στους μονοπωλιακούς ομίλους του κλάδου, τροφοδοτούμενο από κεντρικούς δημόσιους πόρους, εθνικούς και κοινοτικούς, που τους στερούνται άλλα έργα και υπηρεσίες που έχουν άμεση ανάγκη η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα. Στα 7,5 δισ. τουλάχιστον θα φτάσουν οι εισπράξεις τους από τη λειτουργία των πιο πάνω εγκαταστάσεων σε ορίζοντα 25ετίας.
Να τη και πάλι η «κόκκινη κλωστή», που διαπερνά κάθε σημαντικό θέσπισμα των θεσμικών οργάνων της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων: Τα κέρδη του κεφαλαίου σε βάρος του λεηλατημένου εισοδήματος των λαϊκών στρωμάτων, της υγείας τους, του περιβάλλοντός τους.
Φυσικά δεν είναι μόνο η Αττική. Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν πολλές περιοχές της χώρας, όπου οι ΧΑΔΑ εξακολουθούν να λειτουργούν, ενώ οι εγκαταστάσεις που κατασκευάζονται ως ΧΥΤΑ μεταλλάσσονται, όταν λειτουργούν σε εστίες διασποράς τοξικών στραγγισμάτων και όχι μόνο.
Από τα παραπάνω, γίνεται φανερό ότι το συνεχιζόμενο έγκλημα της καταστροφικής για το περιβάλλον και την υγεία διαχείρισης των αποβλήτων, μαζί και οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί του σε συνθήκες καπιταλιστικής ανάπτυξης, γίνονται όλο και περισσότερο επικίνδυνοι. Από εδώ και η δυνατότητα μα και ανάγκη για παραπέρα μαζικοποίηση, πιο αποτελεσματική αντίσταση, που ήδη βλέπουμε να δυναμώνει σε μια σειρά από περιοχές της χώρας.